De Generatiedenkers: PINWU Design Studio

We zijn in China. Een land dat ons meer heeft verrast dan we hadden verwacht. Het is het land waar warm weer mannen ertoe aanzet hun shirt op te trekken en de dag met de buik vooruit, groot of klein, tegemoet te lopen. Het is het land waar bijgeloof niet licht moet worden opgevat; waar opgezette slapende katten je een thuisgevoel moeten geven en bijna alles, van de kleur paars tot het op een bepaalde manier aaien van een leeuw, geluk betekent. Het is het land waar waanzinnig snelle bezorgservices en flitsende wolkenkrabbers leven ​​naast een diep gevoel voor geschiedenis en spiritualiteit. En. Het is het land waar we van plan waren om ontwerpers te ontmoeten en van hen te leren over het Chinese erfgoed en de vertaling naar de moderne samenleving; een Chinees perspectief op generatiedenken. We stuurden e-mails die nooit aankwamen vanwege bepaalde Chinese firewalls; we belden in ons beste – niet-bestaande – Chinees. En zo kwamen we op onze allerlaatste dag van een maand in China – Jonas, Dorine en de eenjarige Esa – aan in een dorp genaamd Qingshan, op ongeveer 3 uur rijden vanaf Shanghai. We zetten onze bagage op de stoep voor de Róng Design Library, gevestigd in een Chinees gebouw uit de jaren 60. De deuren staan wagenwijd open.

Klein stadje, grote inspanningen

We worden verwelkomd door Jovana en haar team en ze helpen ons onze zware tassen naar binnen te dragen. We komen binnen in een ruime hal met een grote houten schrijnwerkstructuur. Het is een soort ‘enter through the giftshop’-indeling waarbij het moeilijk is om niet aangetrokken te worden door het designservies, de kunst en het meubilair dat in felgele kasten staat uitgestald. Aan de muren: rijen en rijen kaarten vanuit onderzoek naar materialen. We hebben een paar minuten om elkaar te leren kennen voordat een grote groep mensen het pand binnenkomt, met rode vlaggen en blauwe keycords. En zoals elke dag is gebeurt sinds we in China zijn, stromen ze allemaal naar onze blonde éénjarige zoon. Ze zwaaien met hun telefoons voor een selfie terwijl het “so cute” klinkt. We verontschuldigen ons dat we afleiden. Ze lacht. “Ik ben blij om te zien dat hij het niet zo erg vindt. Onze Duitse medeoprichter Chris woont hier met zijn vrouw en hun vier superblonde kinderen. De speciale aandacht is overweldigend, vooral omdat ze erg introvert zijn.” We kunnen ons dit helemaal voorstellen, zelfs als ze geen introverten zouden zijn geweest. Slechts één maand is al behoorlijk intens. Toch zijn we dankbaar dat we Chris via zo’n anekdote enigszins ontmoeten, want hij is de enige die we vandaag niet zullen zien. Lei zal zich bij ons voegen zodra hij terugkomt van een zakenreis.

We trekken onze jongen langzaam uit de greep van de gids en geven hem over aan de dame die speciaal is gekomen om op hem te passen terwijl we het interview afnemen – helemaal geen buitengewoon aanbod in dit land, maar het voelt als een luxe. En terwijl ze naar het speelgoed lopen, gaan we de bibliotheek binnen. “Dit gebouw diende ooit als het culturele centrum van Qingshan Village. Het was gedeeltelijk ingestort toen we hier voor het eerst aankwamen,” legt Jovana uit. Er zijn speciale regels voor oude gebouwen in dit land, die bepalen dat je alleen een nieuw gebouw mag bouwen zodra het is ingestort. Vandaar had de vorige huisbaas het gebouw tientallen jaren laten staan, om het langzaam te laten afbrokkelen, ook al stelt de wet ook dat dergelijke gebouwen gered moeten worden. Op dat moment bemoeiden Jovana, Lei en Chris zich ermee. Ze veranderden een ruïne in een prachtige, holistische en betekenisvolle ruimte. En het blijkt dat ze het daar niet bij hebben gelaten, want ze zijn nu een derde gebouw aan het renoveren om een ​​verlengstuk te laten worden van hun Design Library en werkruimte.

Róng Design Library ontvangt elk jaar hordes toeristen, ambtenaren en een paar internationale ontwerpers voor inspiratie en residenties. Hun werk en invloed hebben de aantrekkingskracht van dit kleine stadje gevormd en brengt het gezegde ‘it takes a village…’ naar een heel ander niveau.

Traditie

Er is een bamboepad, een pad met borduurwerk, een met keramiek. Allemaal met stukken ruw materiaal; voorbeelden van traditionele technieken en nieuwe moderne interpretaties daarvan. We zoomen in op een borduurwerk van vlinders. “Een westerse Chinese nationaliteit gelooft dat ze de afstammelingen zijn van vlinders, ze eren het transformerende insect gedurende hun hele leven. Wanneer meisjes bijvoorbeeld zes jaar oud zijn, beginnen ze te werken aan hun eigen trouwjurk, bedekt met vlinders die met de hand zijn geborduurd. Het duurt vaak tot het huwelijk voordat ze het af hebben – en na het huwelijk beginnen ze met het borduren van een jurk voor hun begrafenis. Dit ambacht is heel specifiek voor deze cultuur, voor hen wordt een ziel levend gehouden door de vlinder op deze manier te eren,” vertelt Jovana ons.

Terwijl we langs de paden in de bibliotheek lopen die verschillende materialen en ambachten tentoonstellen, wordt het steeds duidelijker dat een bepaald soort bijgeloof vaak aan de oorsprong ligt van de traditie. Zoals: rijkelijk versierde opgezette tijgers worden gehouden om de baby te beschermen tegen het kwaad. En: de kleur wit hoort bij de doden. We vragen naar deze laag van geloof in het werk, waar komt het allemaal vandaan? “Wat de vlinder is voor de een, is water voor de ander. Zulke oorsprongsverhalen vormen verschillende soorten concepten van bijgeloof en navolgende ambachten. Het gaat zelfs verder dan verschil per regio, waarvan er al zoveel zijn. Er is zelfs een andere zen voor verschillende lagen van de samenleving. Een boer moet geloven dat als hij een bepaalde handeling uitvoert, het weer goed zal zijn voor zijn gewassen. Zo’n geloof is irrelevant voor de meer aristocratische laag van de samenleving, die liever andere dingen wenst”. Dit uitgebreide scala aan bijgelovige overtuigingen, die in de samenleving verschillen, wordt geconsolideerd en versterkt door spirituele bewegingen zoals het taoïsme en het boeddhisme.

We ontdekten dat al deze zielenonderzoeken gemakkelijk passen in de overweldigende landschappen zoals de piekende wolkenbergen en watervallen die we zelf ook hebben ervaren. Alles bij elkaar vormen ze een oneindige bron van betekenisvolle tradities en complementaire ambachten, die nog steeds – voor een deel althans – in leven worden gehouden dankzij deze studio.

“We ervaren dat crossovers en aanpassing van ambachten essentieel zijn om de verhalen van het erfgoed in leven te houden.”

Future Tradition

Inmiddels is Lei aangekomen met hun vierjarige zoon. Vlucht na vlucht was vertraagd en blijkbaar hadden hij en Jovana elkaar maar een paar minuten gezien tussen de zakenreizen door. Het is een snel leven, zelfs tussen de complexe ambachten die ze bestuderen. “Heb je ze de rest al laten zien?” “Nee, we zijn tot hier gekomen! Ze vragen meer naar de ziel van het werk,” antwoordt Jovana aan Lei. We worden eraan herinnerd dat we nog maar een uur hebben voordat we naar hun huis zullen vertrekken om te eten en kort daarna moeten we naar Shanghai om een ​​eigen vliegtuig te halen. Ja, de zoektocht naar de ziel vertraagt ​​een studie van al het handwerk. En bovendien kan onze eigen zoon de scheiding met ons niet zo goed verdragen dus werden we vaak onderbroken door gehuil, het vastklampen aan benen en de coördinatie met de oppas. De komst van Lei en Jovana’s zoon blijkt een zegen te zijn en de kinderen vertrekken samen de tuin in.

Met één oog op de klok keren we terug naar deze ‘ziel’ en hoe we kunnen proberen deze in leven te houden in deze korte termijn gerichte, geglobaliseerde en online wereld. “We ervaren dat crossovers en aanpassingen van ambachten van vitaal belang zijn om de verhalen van erfgoed in leven te houden en zelfs opnieuw uit te vinden wat ze vandaag de dag zouden kunnen betekenen. We streven ernaar om deze ambachten de tand des tijds te laten doorstaan. Daarom nodigen we ook andere ontwerpers uit om tijd door te brengen met het materiaal en een verhaal te ontdekken dat hen en hun generatie inspireert. Hieruit zijn opmerkelijke ideeën voortgekomen”, legt Lei uit. Een voorbeeld daarvan is het castingonderzoek dat ze dit jaar in samenwerking met ontwerpers deden. Ze wilden de grenzen van het mal-gieten verleggen en experimenteerden met levende paddenstoelen in mallen; het gieten van het object zelf en zelfs het vangen van geuren in een mal. “We vinden het geweldig als het ambacht ook de filosofie wordt”, voegt Jovana toe. “En ja, soms is er enige opstand tegen ideeën die ontstaan. Zoals toen ik de traditionele schaduwpop herontwierp tot 3D, hoekig en vereenvoudigde vorm. Sommigen zouden zeggen: dit is geen schaduwpop. Maar voor mij is het dat wel. En dit is wat ik graag wil delen met een nieuw publiek, dat op zijn beurt herinnerd zal worden aan traditionele manieren van verhalen vertellen.”

Materialendictatuur

Het was ondanks de schreeuwende trends, kleuren, licht en vormen van Salon de Mobile Milan dat Jovana op een dag werd aangetrokken door een kleine stand, waar ze verfijnd Chinees handwerk tentoongesteld zag. Het was de stand van Lei Zhang. “Het trok me zo aan. Het was allemaal zo comfortabel om naar te kijken, ik kon eindelijk mijn designbrein ontspannen”, zegt Jovana. Vanuit de liefde voor materialen en handwerk groeide er een vriendschap tussen Lei, zijn klasgenoot Chris en Jovana, die nu allemaal een gezin grootbrengen in dit Chinese dorp en daarnaasat stil en langzaam handwerk op de kaart zetten.

Toen we deze maand naar China kwamen, wilden we een Chinese ontwerper interviewen, die van oorsprong bekend is met de Chinese gebruiken. Toch zijn we verheugd om te merken dat de samenwerking tussen verschillende achtergronden hier bij Ròng Library hen een uniek mandaat heeft gegeven in hun praktijk. Want het is juist het feit dat Jovana géén Chinees is, dat een zekere schaamteloosheid creëert in het sleutelen aan traditionele Chinese waarden en vakmanschap. De balans en regels die hierdoor ontstaan, zijn wat hen onderscheidt en wat in feite de levensduur van Chinese ambachten verlengt, zelfs over grenzen. Hier kan een bed wit worden geverfd. Hier kan een leeuw in de tegenovergestelde richting worden geaaid. Zolang het allemaal begint met een begrip van het ambacht en de betekenis ervan.

En dan zijn er nog de vele overeenkomsten. “We hebben zijderollen en haarversiering die specifiek zijn voor China, maar tussen landen is eigenlijk zoveel overlap in het gebruik van materiaal. Materiaal heeft zijn eigen logica, dit wordt niet onderbroken door cultuur of land”, vermeldt Lei. “Op de een of andere manier, waar we ook vandaan komen, hebben onze voorouders allemaal weven en houtbewerking uitgevonden. Het materiaal dicteert.”

Weven door de tijd

Als we door een verlaten straatje lopen, richting de weverij, is het moeilijk voor te stellen dat we ons op korte afstand bevinden van de grootste stad die we ooit hebben gezien: Shanghai. Waar flitsende advertenties alle oppervlakken vullen en plasticconsumptie vormen heeft aangenomen die we in Nederland niet zouden herkennen: de meest luxueuze verpakkingen worden geproduceerd voor eenmalig gebruik, alles heeft zijn eigen op maat gemaakte omhulsel nodig; geen uitzondering. Producten zijn overal. Copy-paste gebouwen overal. Elektrische auto’s zijn wet. Een zeer moderne wereld uitvergroot.

Exit through the giftshop

De tijd is om. We moeten gaan. De kinderen worden van de vloer verzameld en we komen samen in de giftshop. Nog één vraag: wat moeten de Chinese voorouders wel niet van ons denken, van deze tijd? Lei neemt even de tijd en zegt: “We hadden laatst een vriendin van 100 jaar oud op bezoek. Ze opende onze keukenkastjes en lades, zag onze pannen en glazen en ze schrok van de hoeveelheid. Wij hebben volgens haar niet zoveel dingen nodig. Ik vond dat een exemplarisch verschil in wat wij normaal vinden, ik vind niet dat we overdreven veel spullen hebben.” Lei heeft net zijn zin afgerond als Jonas vanaf de andere kant van de ruimte roept: “Willen we dit theeservies?!” Hij houdt een moderne versie van een traditioneel keramisch theeservies omhoog: twee kleine kopjes en een klein potje op een houten dienblad, gemaakt door een van de eerdere residents. “Oh, dat is prachtig…” moet ik toegeven. En dus, met een verhoogd besef van onze nog zwaardere tassen en hoe gemakkelijk wij ook onze kasten vullen, vertrekken we naar het avondeten.