Embassy of Food tijdens DDW24

Hoe kun je niet alleen door wát je eet, maar ook door hóe je eet en de keuzes die je daarbij maakt, verandering teweegbrengen? De Schijf van Vijf voor Twaalf van de Embassy of Food biedt tijdens Dutch Design Week 2024 (DDW24) nieuwe inzichten. Het concept is ontwikkeld om ons uit te dagen om vanuit verschillende ‘lenzen’ naar de wereld van ons voedsel te kijken. Wat gebeurt er als je deze vanuit een lens als gezondheid, ruimte, publieke waarden of natuurbehoud bekijkt? Wat verandert er dan in de manier waarop of waar ons eten wordt gemaakt? Voor elke lens staat een ontwerper of project centraal dat met hun eigen werk dieper ingaat op deze vraagstukken en ons uitdaagt anders naar voedsel te kijken.

De focus vanuit de Embassy of Food ligt tijdens DDW24 op verandering, legt de creatief leider uit. “Vorig jaar was een goed begin, waarin we de voedselketen en de rol van Nederland daarin inzichtelijk hebben gemaakt. We hebben samen met Rogier Klomp duidelijk in kaart gebracht wat ons voedselsysteem nou ‘maakt’. Van de rol van technologie tot het moment dat je zelf in de supermarkt staat en voor je het weet een impulsaankoop in je boodschappen buiten vindt”.

Om die voedselketen op een goede manier te kunnen veranderen, is het belangrijk dat je het sociaal maatschappelijke naast innovaties op voedselgebied naast elkaar legt en bekijkt hoe ze zich tot elkaar verhouden. Daarvoor zijn lange lijnen belangrijk, benadrukt Barbara: “Verandering die niet alleen oppervlakkig is, maar ook diepgaande impact heeft op de manier waarop we voedsel produceren en consumeren vraagt om een lange adem.” Ondertussen is het op veel gebieden wel al vijf over twaalf, constateert ze tegelijkertijd. “Met de Schijf van Vijf voor Twaalf onderzoeken we hoe je die langdurige impact kunt bereiken terwijl er wel al flinke tijdsdruk is. De expo belicht zo op een speelse en toegankelijke manier hoe ontwerp een lens kan zijn voor verandering. We nodigen bezoekers zo uit om deze inzichten direct toe te passen in hun eigen leven.”

Nieuwe Vroenten

Een van de opvallende projecten dit jaar is ‘Nieuwe Vroenten’. Dit is een initiatief dat laat zien hoe plantaardige voeding kan bijdragen aan het creëren van ruimte in Nederland. “In Nederland wordt 51% van het land gebruikt voor voedselproductie,” vertelt Vos. “Maar als we anders naar ons voedselsysteem kijken en meer kiezen voor lokale en plantaardige productie, houden we meer ruimte over voor recreatie, natuur en woningen.” Wat een interessant perspectief oplevert, zeker gezien de woningcrisis en de schaarste aan grond en ruimte in dit land.

‘Nieuwe Vroenten’ is een project van Jaap Korteweg samen waar onder andere landschapsarchitect Peter Veenstra van Lola Landscapes Architects aan meewerkt. Het richt zich op de transformatie van duizend hectare platteland tot een duurzaam landschap waar voedselproductie, energieproductie, natuur en wonen samenkomen. “Het is geen toekomstvisie maar een daadwerkelijk ontwikkelproject. Ze gaan het écht doen,” benadrukt Vos. “Dit project toont wat het kan betekenen als we echte keuzes durven te maken en omarmen wat een alternatief kan bieden. In plaats van plantaardig te beschouwen als iets dat je ‘afneemt’ van mensen, wordt het een kans.”

Feel Gut

Onder de noemer ‘Feel Gut’ onderneemt Fides Lapidaire in samenwerking met Yanna Hoek een zoektocht naar nieuwe manieren om gezondheid en duurzaamheid te combineren. Vos legt uit: “Fides maakt de connectie tussen gezondheid en bodemkwaliteit”. Ze stelt de vraag: hoe kunnen we anders naar onze voeding kijken door de relatie met onze eigen gezondheid te veranderen?”

‘Feel Gut’ richt zich op het optimaliseren van darmgezondheid, wat volgens Lapidaire direct bijdraagt aan een betere bodemkwaliteit. “Slechts 1% van de nutriënten in ons voedsel wordt door ons lichaam benut, de rest wordt uitgescheiden,” zegt Vos. “Fides’ project streeft ernaar om deze nutriënten terug te brengen in de voedselkringloop, waardoor de mens weer een integraal onderdeel wordt van het voedselsysteem. Het is een prachtig voorbeeld van hoe je door anders te eten niet alleen jezelf gezonder maakt, maar ook bijdraagt aan een duurzamer voedselsysteem. Je wordt als mens direct onderdeel van het voedselsysteem.”

Mock Wild

Ook technologie die almaar beter wordt, heeft impact op de voedselketen en de relatie die we met ons voedsel hebben. ‘Mock Wild’ van Genomic Gastronomy brengt technologie en ecologie samen tijdens de expo. “Technologie en ecologie worden vaak gezien als tegenpolen maar ‘Mock Wild’ laat in het klein zien dat ze elkaar juist kunnen versterken,” legt Vos uit. Het project gebruikt kunstmatige intelligentie om onze voedselvaardigheden in het leven met de natuur te herstellen. Genomic Gastronomy heeft met behulp van AI een database ontwikkeld waarin gegevens van voedselbossen in Nederland worden verzameld en gekoppeld aan de seizoensgebonden oogst. “Je kunt je postcode invoeren en de AI geeft dan weer welke gewassen er op dat moment beschikbaar zijn in jouw omgeving, samen met recepten die passen bij de lokale oogst en genoeg plantaardige eiwitten om tot een gezond dieet te komen,” vertelt Vos. “Dit project laat zien hoe AI als middel ingezet kan worden om dichter bij de natuur te komen door naast lokale, biologische voeding, ook uit te gaan van gemak en voedselvaardigheden.”

Public Food

‘Public Food‘, een ander project dat tijdens DDW24 bij de Embassy of Food wordt belicht, richt zich op de democratisering van voedselvoorzieningen. “Wat als gezond voedsel net zo toegankelijk was als kraanwater? Dit is hierin een centrale vraag. “In stedelijke gebieden, waar ongezond junkfood vaak de makkelijkste optie is, kan een publieke voorziening zoals een openbare kantine of keuken de voedselomgeving radicaal veranderen.” Het streven is naar een betaalbare en toegankelijke voedselvoorziening in stedelijke gebieden. “Public Food werkt aan een pleidooi voor een basisvoorziening van gezond voedsel die verweven moet worden in een samenleving die momenteel gericht is op efficiëntie, snel en makkelijk eten,” aldus Barbara. “Het project onderzoekt het krachtensysteem achter ons voedsel en wat er nodig is om een gezonder alternatief voor fastfood te creëren dat ook nog eens betaalbaar is.”

Het Veranderkompas

‘Het Veranderkompas’ is een integraal onderdeel van de Embassy. Dit concept, dat wordt ontworpen door Eva Oosterlaken van Studio Futurall, creëert een interactief gedeelte. “Het Veranderkompas helpt bezoekers om continu na te denken over duurzaamheid, gezondheid en de impact van hun keuzes. Het zorgt ervoor dat mensen opnieuw naar vraagstukken kunnen kijken. Zo leren ze om te gaan met de complexe uitdagingen die ons voedselsysteem met zich meebrengt.” Dat ligt volgens Barbara in lijn met wat de Embassy in bredere zin verkent. “De expo is een publieke vertaling van de inhoud die we met de Embassy aan het doen zijn. Daarbij willen we het publiek prikkelen en uitdagen om anders te denken en doen.”

Gelaagdheid

“Met de Embassy of Food richten we ons op de rol van ontwerpers in het vormgeven van de toekomst van ons voedselsysteem. Tijdens DDW24 zetten we daarom weer groots in op de conferentie Table Conversations die op donderdagochtend 24 oktober plaatsvindt. De conferentie is er op gericht is om vanuit verschillende expertise en disciplines uit zowel de ontwerp- en voedselsector samen te brengen om een andere gesprek te voeren over wat er nu gebeurt. Waar kan het heengaan als we het hebben over eten en alles wat dat raakt? Van voedselzekerheid tot de toekomst van ons landschap en gezondheid. Deze sessie richt zich op het omarmen van twijfel, het vinden van creatieve benaderingen, en het opbouwen van netwerken die blijvende inspiratie en ondersteuning bieden.

“De expo is zo ontworpen dat we bezoekers die (nog) vrij weinig met dit onderwerp hebben, betrekken door op een interactieve manier met de projecten om te gaan. Mensen zijn over het algemeen nukkig als het gaat om verandering, zeker als er gevraagd wordt bij hen zelf wat te veranderen Door speelse elementen toe te voegen willen we bezoekers bijna letterlijk laten proeven aan wat die verandering positief betekent als alternatief en zo ruimte te creëren voor een alternatieve toekomst ”

Volgens de creatief leider is het een voordeel dat de verschillende embassies hun expo’s dit jaar vlak bij elkaar kunnen laten zien. “Alles is natuurlijk met elkaar verbonden, denk je aan voedselproductie dan denk je ook aan watergebruik, alternatieve verdienmodellen voor de boer als ze in plaats van voedselgewassen voor de biobased bouw telen en wat de waarde van je gezondheid is: hoe zou je daar vanuit voedsel naar kunnen kijken?. Door de keuze om het nu samen te brengen, kan je mooi in beeld brengen dat bij het zoeken naar oplossingen er ook kruisbestuivingen zijn. “Wanneer verschillende disciplines samenwerken en kennis wordt gedeeld, worden oplossingen pas echt toegankelijk.”

Samenwerking

Volgens Barbara is niet alleen de samenwerking tussen de embassies belangrijk. Een cruciaal element is de samenwerking met een diverse groep partners. Volgens haar verbinden dit soort samenwerkingen ontwerp met de praktijk. “Het belang van die samenwerking is niet te overschatten. Bruggen blijven bouwen tussen ontwerpers en de praktijkwereld is wat mij betreft één van de belangrijkste pijlers van de Embassy. Zonder de steun en input van partners zoals Lidl, de provincie Noord-Brabant, de Rabobank en de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling, zou het werk van de Embassy niet mogelijk zijn. Zij brengen niet alleen financiële steun maar vooral waardevolle inzichten en vraagstukken uit ‘het echte leven’ waar ontwerpers mee aan de slag kunnen. Onze partners zijn actief betrokken bij het proces en werken samen met ontwerpers om praktische en duurzame oplossingen te ontwikkelen die een echte impact kunnen hebben.”