Embassy of Safety op DDW23

Een nijpend tekort aan personeel in het veiligheidsdomein, samenleven met ex-gedetineerden, meebeslissen over hoe het reservoir aan werkstrafuren in te zetten? Tijdens Dutch Design Week (DDW23) biedt de Embassy of Safety ruimte om naast bezoeker ook maker te zijn. Naast het bekijken van creatieve aanpakken van problemen in het veiligheidsdomein kun je ook je ideeën delen om het goed te maken. Want dat is het thema van deze editie “GoedMaken”. “En dan in alle betekenissen: goed maken met maakkracht en het weer goedmaken”, duidt Tabo Goudswaard, creatief leider van de Embassy of Safety.

Goedmaken en goed maken

“Binnen het veiligheidsdomein gaat het over mensen die de fout in zijn gegaan”, zegt Goudswaard, “Hoe kunnen zij het weer goed maken met slachtoffers, en met de samenleving? In het veiligheidsdomein zijn regels leidend. Systemen, wetten, procedures, protocollen, … er wordt van alles gemaakt en op gehandhaafd. De bijkomende vraag is ook: wat vinden we ‘het goede’? Deze morele gesprekken zijn ook onderdeel van de Embassy of Safety van dit jaar.”

Maakkracht

Vorig jaar was het thema “In Makers We Trust”. De Embassy liet tijdens DDW22 zien hoe de samenleving veiliger wordt door te vertrouwen op maakkracht. “Een inspirerende slogan voor veel van onze veiligheidspartners”, aldus Goudswaard. Een thema dat de basis is van de visie van World Design Embassies (WDE), waar de Embassy of Safety onderdeel van is. Maakkracht omvat kwaliteiten die benut kunnen worden bij het werken aan verandering, duidt Goudswaard. Die kwaliteiten zijn agenderen, onderzoeken van onderliggende waarden, voorstellen doen hoe het anders kan, verkennen en testen, en verankeren.

Net als vorig jaar is en blijft maakkracht onderdeel van de Embassy of Safety. Dat het thema zijn weerslag heeft op de partners blijkt onder meer uit het Makerscollectief dat het ministerie van Justitie en Veiligheid vorig jaar startte. Een netwerk van ontwerpers die werken binnen de overheid die ruimte creëren voor makerschap verspreid over de gehele keten van het veiligheidsdomein, van het ministerie maar ook van Reclassering Nederland, het Openbaar Ministerie, Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) en de politie. Goudswaard: “Zij hebben zich verenigd in het Makerscollectief om het werken aan veiligheidsopgaven te verrijken met die maakkracht.” Het Makerscollectief presenteert zich in de expositie van de Embassy of Safety tijdens DDW23.

Nieuwe vaardigheden

De nieuwe strategische partner KPMG sloot aan vanwege de toegevoegde waarde van de inzet van maakkracht. Een vraagstuk waar KPMG maakkracht op wil in te zetten is het nijpend tekort aan personeel in het veiligheidsdomein, laat Goudswaard weten. “We zien in het hele veiligheidsdomein situaties ontstaan dat uitvoeringsorganisaties zoals DJI, Politie en Defensie hun taken niet meer kunnen uitvoeren door personeelsschaarste. We weten nu al dat dit in de toekomst tot nog meer ongewenste situaties gaat leiden. Hoe gaan we dat ‘goedmaken’?” “We komen er in deze arbeidsmarkt niet door alleen te blijven proberen het probleem op te lossen met het rekruteren van veiligheidsprofessionals. We moeten er fundamenteel anders naar gaan kijken. Zijn er bijvoorbeeld combinaties te maken met technologie, anders werken of kennis en vaardigheden in de samenleving benutten voor het veiliger maken van Nederland? Dit is zo’n belangrijk thema voor ons, dat we naast de Safety Conferentie op donderdag 26 oktober, een extra conferentie gaan organiseren op woensdag 25 oktober”.

Reservoir aan werkstrafuren

Reclassering Nederland nam vorig jaar ontwerper Emy Bensdorp in dienst als social designer binnen de beleidsafdeling. Jaarlijks worden er in Nederland 2.000.000 werkstrafuren opgelegd. Bensdorp onderzoekt hoe we maatschappelijke impact kunnen maken door deze uren goed in te zetten. “Emy benoemt deze werkstraf uren als een reservoir met enorm potentieel. Vermenigvuldig die twee miljoen uren voor de grap maar eens met het minimumloon. Waar willen we die potentie aan besteden om het goed te maken met de samenleving én Nederland zo een beetje beter te maken?” Hierover is Bensdorp met medewerkers van Reclassering Nederland, werkgestraften en burgers in gesprek. Dit gebeurt onder meer in de Embassy tijdens DDW.

Het gat tussen detentie en de wijde wereld

Een ander project dat te ervaren is in de Embassy, is ‘De LOBBY’, een initiatief van Exodus, Young in Prison, Stichting Zwerfjongeren Nederland en ontwerpbureau Afdeling Buitengewone Zaken. Daarin staat het verkleinen van de kloof tussen detentie en de terugkeer in de samenleving centraal. “Die overgang is nu nog niet zo goed gemaakt”, zegt Goudswaard, “Het is een vrij harde scheiding. Zo blijkt het net zo spannend te zijn om uit de gevangenis te komen en de samenleving in te gaan, als dat je de gevangenis in moet. Er zijn bijvoorbeeld de risico’s van het oude gedrag, het niet weten hoe het werkt daarbuiten, het risico om dakloos te worden. Hoe kunnen we de verbinding tussen criminelen en samenleving weer goedmaken?”

Criminelen zijn de fout in gegaan, gaat Goudswaard verder. “Wat vinden we nodig om het weer goed te maken? Schuldbewust zijn is daarbij heel belangrijk, heb ik geleerd van Reclassering Nederland. Op het moment dat je schuldbewust bent en snapt wat je de samenleving hebt aangedaan, is de kans veel kleiner dat je recidiveert. Het is een heel belangrijke stap in het duurzaam veiliger maken van de samenleving. Een stap die meer aandacht verdient.”

Weerbare ondernemers in het buitengebied

Een ander thema waarmee de Embassy samen met de Provincie Noord-Brabant, Platform Veilig Ondernemen en ontwerpers van Bureau Zet aan de slag gaat, is de weerbaarheid van agrarisch ondernemers. “Als ondernemer in het buitengebied heb je een hoop op je bord. We zien allemaal de boerenprotesten. Als je in de knel zit, ben je kwetsbaar. Dan is er een grotere kans dat je zwicht als je onder druk wordt gezet door criminelen om die lege schuur als drugslab te gaan gebruiken. We gaan hierbij op zoek naar de waarden die er spelen. Kunnen we bijvoorbeeld werken aan solidariteit? Tussen ondernemers onderling, gebruikers van het buitengebied en de overheid?”

Ter plekke maken

Tijdens de komende editie van DDW23 is er meer makersruimte, in letterlijke en figuurlijke zin. Die fysieke plek was er vorig jaar ook, maar beperkte zich tot één ruimte. Dit jaar heeft elke ontwerper, elk project een eigen fysieke ruimte om ter plekke te gaan maken samen met de bezoekers van DDW23. Goudswaard: “Die ruimte is voor social design belangrijk omdat je als maker uitgedaagd wordt om de interactie met anderen vorm te geven. Dus niet alleen passief zenden, maar de co-creatie opzoeken met het publiek, met andere ontwerpers en met collega’s uit het veiligheidsdomein. We maken het echt!”