Food design, onderwijs en een wereld van ideeën met Menno Stoffelsen
World Design Embassies gebruikt de kracht van ontwerp bij het ontwikkelen van nieuwe perspectieven voor maatschappelijke uitdagingen. In open samenwerkingsverbanden werken de Embassies met partners en ontwerpers aan de toekomst. De Embassy of Food speculeert op de supermarkt van de toekomst en ontdekt hoe we duurzamere, eerlijkere en gezondere alternatieven kunnen ontwerpen voor het voedsel dat we eten. Dit jaar samen met de studenten van de TU/e. Begeleid door Menno Stoffelsen, docent Industrieel ontwerpen, en food futurist Chloé Rutzerveld. De studenten experimenteerden met voedselontwerp, van conceptontwikkeling tot productontwerp, en een aantal projecten zal op Dutch Design Week worden gepresenteerd. We spraken met Stoffelsen over het proces.
De opdracht? Ontwerp de supermarkt van 2050. Een open ontwerpvraag die de vrijheid gaf om te onderzoeken wat studenten het meest relevant vinden voor ons toekomstige voedsel. Stoffelsen noemt als belangrijk onderdeel de ‘de zelfsturende aanpak die de TU/e altijd aanmoedigt’, wat betekent dat de studenten leren door te maken, te trainen, te oefenen en te presenteren. Hun verschillende achtergronden betekenden ook dat de discussie rijk en gevarieerd was, altijd belangrijk bij het cultiveren van nieuwe ideeën voor voedsel.
Samenwerken om naar gezamenlijke doelen toe te werken
Het ontwerpproces omvatte het werken binnen het kader van de opdrachtgever, in dit geval World Design Embassies. Daarnaast werd gesproken met andere organisaties binnen het voedselsysteem, zoals Albert Heijn en een adviesbureau met als expertise het microbioom. Deze gesprekken met insiders uit het systeem illustreerden het belang van samenwerking om naar gezamenlijke doelen toe te werken. Door samenwerking wordt ontwerp ingezet als instrument om de toekomst van het voedsel zoals we het eigenlijk willen voor te stellen. Of dat nu is door gepersonaliseerde voeding voor de gezondheid of vragen rondom consumentenbewustzijn.
Diverse eetculturen
Studenten brachten hun traditionele eetculturen ter tafel terwijl ze experimenteerden met toekomstige voedingsmiddelen. Susanna Ceccarelli putte uit haar Italiaanse wortels om te onderzoeken welke nieuwe methoden gebruikt kunnen worden met cellulaire landbouw. Stoffelsen benadrukte hoe ‘haar project een samensmelting werd van nieuwe technologie met traditionele voedselculturen. Wat is de vorm en structuur? Hoe voelt de textuur aan?’ Hoe kunnen we de huidige in-vitro-vleesprocessen gebruiken om de structuur van een product te veranderen? Op die manier kon Susanna de belangrijke esthetiek van voedsel integreren om iets te creëren dat niet alleen duurzaam, maar ook wenselijk is.
We willen dat ons eten er niet alleen goed uitziet, maar ook goed smaakt. Diya Samit, een studente uit India, bracht de smaken uit het Oosten in haar onderzoek. Diya onderzocht de waarde van specerijen in ons toekomstige voedsel. Ze vroeg zich af hoe we specerijen duurzaam kunnen produceren? En hoe we kunnen toewerken naar een toekomst die meer gericht is op het kweken van specifieke kwaliteiten. Ze combineerde productietechnologieën met gemodificeerde schimmels bracht daarmee de reis van specerijen naar een meer wenselijke toekomstige bestemming. De samenwerking met studenten laat zien hoezeer onze eetculturen met elkaar verweven zijn en via verhalen, ideeën en innovaties kunnen we voor de smaakpapillen van morgen een menu ontwikkelen dat goed is voor onze gezondheid en tegelijk ook goed voor de planeet.
Ontwerp centraal stellen
Stoffelsen stelt dat dit proces ‘aantoont zien dat voedsel een vehikel voor ontwerp kan zijn, terwijl er tien jaar geleden nog geen sprake was van food design’. Het voedsel dat we eten en de manier waarop we het inkopen is al ontworpen sinds de mens het eerste zaadje zaaide. Wat we eten is een integraal onderdeel van hoe we onze toekomst vormgeven. Daarom is het zo cruciaal om voedsel, voedselprocessen en de systemen eromheen te ontwerpen. En daarom is het voor organisaties van vitaal belang om samen te werken met initiatieven zoals de Embassy of Food, waar ontwerp centraal staat. Stoffelsen: ‘Als je wilt leren, moet je je omringen met mensen die anders denken. Ontwerp opent de wereld om ons heen. Er bestaat een wereld aan ideeën en alleen door soortgelijke samenwerkingen kunnen deze ideeën tot bloei komen.’