Gevoel en getallen: ons voedselsysteem in beeld

De kracht van data

Barbara Vos, creatief leider van de Embassy of Food, vertelt over de complexiteit van voedselsystemen. Ze leidt de middag in en neemt de aanwezigen mee in het ontstaan van deze tentoonstelling. Vos: “Hoe meer ik van voedsel weet, hoe abstracter het wordt. Met als medium fotografie, weet Kadir deze complexiteit als een ketting aan elkaar te rijgen. Hiervoor deed hij drie jaar onderzoek vanuit een observerende rol. Hij stelde zichzelf de vraag: hoe zijn we als Nederland zo groot geworden als voedselland? En willen we dit wel zijn?”

Een schip als symbool voor ons voedselsysteem

Vervolgens nodigt Vos Marleen Smit, hoofd Marketing & Communicatie van Het Scheepvaartmuseum uit op het podium. Zij legt uit waarom een tentoonstelling als Food for Thought past in Het Scheepvaartmuseum. Smit: “Scheepvaart heeft te maken met alles in het verleden en de toekomst, zo is ook de replica van het VOC-schip van Het Scheepvaartsmuseum niet alleen een schip, maar staat het symbool voor een geheel systeem. Ons voedselsystemen en scheepvaart zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.”

Het beeld en de getallen

Jeroen Kummer, Founder en Creative director van Kummer & Herrman, is verantwoordelijk voor het concept, de vormgeving en de visuele vertaling van de tentoonstelling Food for Thought. In een interview met Barbara Vos krijgt hij de ruimte om te vertellen hoe zijn bureau dat voor deze tentoonstelling heeft aangepakt. Kummer: “Als ontwerpers spelen we een rol in complexe verhalen, in dit geval de complexiteit van de voedselproductie. Hoe breng je als ontwerper deze verhalen naar het publiek en hoe zorg je dat mensen deze verhalen ook begrijpen? Eerst onderzoeken we de mogelijkheden en daarna testen we deze. Het werk van Kadir zou je kunnen beschouwen als een soort visuele getuigenissen. Wij stelden onszelf de vraag: hoe verbind je deze getuigenissen tot een logisch verhaal? De tentoonstelling gaat over de plekken, maar nog meer over de connectie tussen de plekken. Hoe verhouden deze plekken zich tot elkaar en hoe zijn ze met elkaar vervlochten? Zo komt de export van voedsel aan bod, maar ook de export van kennis. In de tentoonstelling worden deze stromen aan elkaar verbonden en de onzichtbare verbanden uitgelicht. Als er over voedsel wordt gesproken, dan worden er vaak getallen en hoeveelheden genoemd. In de tentoonstelling zie je hoe de getallen de context van het beeld nodig hebben en het beeld de getallen. Er is een sterke connectie tussen deze twee lagen en ze versterken elkaar.”

Table Conversations: een herwaardering van schaal?

Na een bezoek aan de tentoonstelling komt het gesprek op gang. Een belangrijk middel om de gesprekken te voeren is de speciaal voor de Embassy of Food ontworpen Table Conversations. Deze vorm van dialoog daagt cross-sectorale samenwerking uit door het actief delen van kennis, expertise en ervaring op verschillende onderwerpen. Door het samenbrengen van een mix aan vaardigheden en zienswijzen kunnen we zo anders naar de uitdaging kijken en handelen. Tijdens deze Embassy meet-up werden de aanwezigen uitgenodigd om te reflecteren op de vraag: Grootschalig versus kleinschalig: een kwestie van herwaardering?

Er worden enthousiast post-its geplakt en het gesprek aan de verschillende tafels komt geanimeerd op gang. Vos brengt het weer samen in een plenair gesprek en maakt een rondje om de balans op te maken. Maarten Oonk, directeur New Business voor EMEA bij Deloitte: “Activisme is niet de weg om bedrijven mee te nemen in een transitie. We moeten van een verhaal van ‘het kan zo niet langer’, naar ‘we gunnen jou een vegetarische maaltijd’. Zo gaan we van een op angst gebaseerde aanpak naar een opportunity based aanpak.” Jetske van Oosten, filosoof, auteur van Maakkracht en impactdesigner, reageert met: “Onze kernkwaliteit is onze productiviteit, daar worden dingen heel groot van. Een kernkwaliteit van een kleine schaal is de interactie met het eten en elkaar. Kunnen we deze productiviteit niet gaan zien als een kernkwaliteit?” Annelou Griensven, ontwerper en creatief directeur De Vormforensen haakt in: “Kan het ook niet naast elkaar bestaan, het grootschalige en kleinschalige? Misschien moeten we omarmen dat het kleinschalige niet activistisch is maar mooi.”

De toekomst

Het blijkt een mooie brug naar de toekomstplannen van de Embassy. Vos neemt het publiek mee in haar visie: “In 2024 en 2025 maken we een verdiepingsslag op de Boerderij van Morgen, door verder te onderzoeken wat er gebeurt als we de waarden die centraal stonden in 2023 als uitgangspunt nemen om een betere verbinding te maken met hoe ons voedsel echt geproduceerd wordt. Uit het onderzoek dat ik samen met Rogier Klomp deed, bleek dat de keuzes van de consument bepaald worden door prijs, gemak, smaak, gezondheid, landschap/duurzaamheid, klimaat, sociaal, cultuur en welzijn. Hoe kunnen we deze waarden een grotere rol laten spelen in het verhaal waar ons voedsel gemaakt wordt, om zo betere relaties vorm te geven tussen wat er op je bord ligt en waar het vandaan komt? Daarvoor is een herziene blik nodig op schaal en moeten we onszelf leren denken in volume. Ik kijk er naar uit om dat de komende tijd met jullie verder te onderzoeken.”

Vind hier het onderzoek. 

De tentoonstelling Food for Thought is tot december 2024 te zien in Het Scheepvaartmuseum.