In gesprek met de Social Design Politie
Binnen de Social Design Politie werken wijkagenten en sociaal ontwerpers als ‘vreemde vrienden’ samen aan sociaal maatschappelijke vraagstukken. In duo’s trekken zij de wijk in om dichter bij de mensen te komen, en evengoed: dichter bij zichzelf. Marjon van Gelderen en Arnoud Grootenboer zijn de drijvende kracht achter het experiment bij de politie.
Het begon allemaal met een berichtje dat ze stuurden aan voormalig jeugdwerker en nu sociaal ontwerper Tabo Goudswaard. Marjon van Gelderen en Arnoud Grootenboer waren benieuwd wat er zou gebeuren als je de wereld van de politie samenbrengt met die van design. De drie ontmoetten elkaar voor het eerst in 2018.
Wat sociaal design inhoudt, hadden ze even daarvoor ontdekt tijdens een bezoek aan Change the System in Museum Boijmans van Beuningen. De tentoonstelling over veranderkracht toonde ontwerpers die de ambitie hebben om de wereld te veranderen. De vraagstukken die ze aankaartten waren dezelfde issues als waar een wijkagent in zijn dagelijkse werk tegen aanloopt, zagen Marjon en Arnoud. Wat als agenten en ontwerpers, vanuit hun verschillende perspectieven, die sociaal maatschappelijke vraagstukken samen zouden benaderen?
Met Tabo was er gelijk een klik, vertelt Marjon. “We zijn met hem een reis aangegaan zonder concreet eindresultaat voor ogen.” Wel is er binnen de organisatie het uitgesproken verlangen om meer preventief te werken, en om te leren meebewegen met een samenleving die steeds complexer wordt. “Naast creatieve denkkracht, sprak Tabo ook de taal van de bestuurstafel”, zegt Marjon. “Dat hielp enorm om binnen onze politieorganisatie steun te krijgen voor ons traject.”
Twee vragen stonden centraal: “Kunnen we als politie andere, mogelijk meer impactvolle, manieren van werken ontdekken door met social designers samen te werken?” En: “Kunnen wijkagenten van social designers leren en daarmee hun creatieve zelfvertrouwen en creatieve kracht versterken?”
Een eenmalige brainstorm met een aantal ludieke ideeën als resultaat – de gebruikelijke reflex – is de Social Design Politie niet geworden. Arnoud omschrijft het proces als een veel meer ingrijpende vorm van leren. Zeven wijkagenten kregen een ontmoeting met een sociaal ontwerper die vervolgens als duo’s een tijdje met elkaar optrokken. De vragen die een sociaal ontwerper kan stellen, zorgden voor een nieuwe kijk op de problemen in de wijk, en ook op de agent zelf. Marjon: “Wat overheerste was het gevoel, hé ik word gezien! En: ik snap mezelf nu beter. Het bracht agenten dichter bij de reden waarom ze ooit hadden gekozen voor de politie.”
De impact was ook een nieuwe set skills die de agenten ontwikkelden. Arnoud: “Hoe doe je eigenlijk onderzoek in je wijk? Hoe zorg je voor beweging in een project en hoe neem je echt verantwoordelijk binnen zo’n grote organisatie als de onze. Rationeel denken zit bijna standaard in het repertoire van een agent. Daar is nu ook een creatieve kracht aan toegevoegd.”
De ervaringen en lessons learned zijn gebundeld in het boek From the Police With Love. Net als tijdens het project, werken de twee ook bij de verspreiding van de publicatie vanuit nieuwsgierigheid. Niemand krijgt de bundel standaard thuisgestuurd, en op intranet hebben ze er amper een bericht aan gewijd. Wel kan iedereen die wil het project volgen via het Instagramaccount van Marjon en Arnoud. En zo melden steeds meer mensen zich voor een gratis exemplaar van het boek. Ook is er inmiddels een Engelse versie in de maak.
De Social Design Politie was vorig jaar onderdeel van de Embassy of Safety. Voor Marjon en Arnoud was het podium dat het project daardoor kreeg tijdens Dutch Design Week heel waardevol. “Het helpt om te laten zien: hé, dit is niet de knutselclub, maar een serieus project dat een belangrijke verandering in gang heeft gezet.”