Leefbaarheid en geluk belangrijk uitgangspunt voor toekomstige mobiliteit

“We hebben in het ontwerp van steden te weinig gekeken naar het geluk van mensen. Daar moet verandering in komen”, stelt Adams. De Embassy of Urban Mobility wil de mens weer centraal zetten in het ontwerp van steden. “Het gaat dan minder over efficiëntie en meer over geluk.” Wat zou jij doen als je een compleet nieuw ontwerp van je stad zou mogen maken? “Het is ons doel om mensen aan het denken te zetten”, gaat hij verder.

Denkrichting veranderen

Adams stelt het huidige ontwerp van steden ter discussie. “Auto’s nemen vaak tot  zeventig of tachtig procent van de openbare ruimte in een stad in beslag. Hierdoor blijft er nog maar een klein deel over voor fietsers en voetgangers. Kunnen we dat niet omdraaien?”, vraagt hij zich af. “We nemen het huidige systeem vaak voor lief en denken er niet meer over na. De dominante logica is erg sterk. Maar is het eigenlijk geen raar uitgangspunt dat we kinderen opvoeden dat de straat voor auto’s is, in plaats van voor hen? Dat van een straat van 20 meter breed zo’n 15 meter voor de auto bestemd is? De vraag stellen is het minste wat we kunnen doen. Wij willen mensen inspireren om van denkrichting te veranderen.”

Inspirerende projecten

Dat doet de Embassy of Urban Mobility aan de hand van een aantal projecten omtrent een leefbare stad. Vorig jaar begon de Embassy aan vier projecten, maar inmiddels maken zij twee daarvan meer concreet. “We kregen te maken met de weerbarstigheid van het systeem. Een denkwijze en systeem veranderen duurt lang”, vertelt Adams. Daarom ligt de focus nu op twee bijzondere en concrete projecten om mensen te enthousiasmeren en inspireren. 

‘Uithuiswerkplek’

Samen met Rijkswaterstaat werkt de Embassy of Urban Mobility aan de ‘uithuiswerkplek’, een inspirerende en effectieve manier om files te verminderen. “Als je vanuit efficiëntie kijkt, dan zou je wegen verbreden om files tegen te gaan. Maar er zijn ook andere oplossingen. Als iedereen één op de vijf werkdagen niet de weg op gaat, lossen we al een groot deel van het probleem op. Daarom hebben we de uithuiswerkplek bedacht”, stelt de curator. Ontwerpstudio Van Eijk en Van der Lubbe heeft nu de ‘uithuiswerkplek’ ontworpen, een mooie werklocatie voor de knooppunten van drukke steden. Bedrijven kunnen hun medewerkers naar zo’n werkplek laten gaan in plaats van naar kantoor. “Mensen werken dichter bij huis en hoeven de snelweg niet op. Aan de andere kant hebben ze wel alle gemakken van een fijn kantoor. Thuis en uit in één”, legt Adams uit. 

Hij neemt de Brainportregio als voorbeeld. “We weten dat heel veel mensen vanuit Tilburg naar Eindhoven gaan voor werk, bijvoorbeeld voor de High Tech Campus en ASML. Dan zouden we een ‘uithuiswerkplek’ neer kunnen zetten in Tilburg. Daarmee kunnen we de massale in- en uitstroom rondom Eindhoven – en daarmee de file – verminderen.” 

De fysieke locatie is er nog niet. Daar gaat de Embassy komend jaar hard aan werken. “Het is belangrijk dat deze nieuwe locatie voor bedrijven en werknemers ook daadwerkelijk waarde toevoegt. “Je kunt mensen niet dwingen, je moet hen verleiden”, zegt de curator daarover. “Een ‘uithuiswerkplek’ zorgt voor een inspirerende, nieuwe omgeving wat de creativiteit van mensen ten goede komt. Daarnaast leren werknemers op deze manier weer nieuwe mensen kennen. Bovendien blijkt uit onderzoek dat hybride werken voor meer geluk zorgt en een belangrijke arbeidsvoorwaarde kan zijn voor organisaties in deze te krappe arbeidsmarkt. De uithuiswerkplek is feitelijk een verlengstuk van deze hybride vorm.” 

Groen voor Blik

Het tweede project, genaamd Groen voor Blik, is meer gericht op woonwijken. “Hierin gaan we blik, dus auto’s, letterlijk ruilen voor groen. De auto’s gaan naar een verzamellocatie net buiten de wijk”, legt Adams uit. “Mensen krijgen meer groen aan de voorkant van hun huis, het is eigenlijk gewoon een extra stukje tuin. Daardoor leer je buurtbewoners beter kennen. Daarnaast heeft groen een positieve impact op je gezondheid, zowel mentaal als fysiek. Tot slot is het ook nog beter voor het klimaat. Bomen en planten nemen CO2 op en zorgen voor verkoeling”, somt hij op. Het concept is bedacht door de Embassy en nader onderzocht door Studio 1:1. De Embassy is nu op zoek naar een straat die mee wil doen aan dit experiment. 

Experimenteren

Al deze projecten dragen eraan bij om mensen aan het denken te zetten. Adams: “Misschien beseft iemand zich wel dat hij of zij helemaal geen tweede auto meer nodig heeft en dat groen voor de deur meer voordelen heeft dan nadelen.” Hij hoopt mensen aan te zetten om meer van dit soort experimenten te doen in de toekomst. “We hebben nu een probleem met betrekking tot natuur en klimaat. Dat moeten we niet voor ons uitschuiven – zoals nog vaak gebeurt – dat moeten we aanpakken en kijken wat we kunnen veranderen.”

“Dat betekent niet dat ons verhaal anti-auto is”, gaat hij verder. “De auto heeft zeker voordelen en is een onderdeel van het vervoerssysteem. Maar er zijn nog heel veel mogelijkheden. Nu kiezen we vaak klakkeloos voor de auto als uitgangspunt, maar waarom eigenlijk? Dat is voor ons een belangrijke vraag.”

Twinkeling

Door vragen te stellen en het gesprek aan te gaan, wil de Embassy of Urban Mobility het vervoerssysteem veranderen. “Ik merk dat er al steeds meer steden bezig zijn met bijvoorbeeld vergroening, dat is mooi om te zien. Daarnaast zijn er natuurlijk ook altijd mensen die niet willen veranderen. Mensen zijn vaak bang omdat ze niet goed weten wat ze terugkrijgen”, verklaart Adams. “Dat is ook logisch, maar we moeten vooruit. Als we zien dat mensen een twinkeling in hun ogen krijgen van de nieuwe ideeën, dan weten we dat het goed zit.”

Tijdens Dutch Design Week 2022 is de expositie van de Embassy of Urban Mobility te zien in het Klokgebouw. Hier vind je een bijzondere verdiepingsslag op de experimenten.