Mobiliteit opnieuw vormgeven: Nu is hét moment
Hoe kan mobiliteit een positieve bijdrage leveren een de leefbaarheid van een stad? En aan het milieu? Die vragen staan in de Embassy of Mobility centraal. “Deze tijd geeft ons de mogelijkheid om terug te gaan naar de tekentafel en de mobiliteit helemaal opnieuw in te richten”, zegt Rob Adams, oprichter van innovatiebureau Six Fingers en curator van de Embassy of Mobility.
Adams ziet de ervaringen tijdens de coronacrisis en lockdowns als uitgangspunt voor de toekomstige mobiliteit. “Mensen zijn de leefbaarheid van een stad anders gaan ervaren toen de mobiliteit plat lag vanwege een lockdown”, zegt hij. “Inwoners van steden met veel toerisme, zoals Parijs en Amsterdam, ervaarden rust en ruimte toen het aantal bewegingen binnen de stad drastisch minder was. Dat kwam de leefbaarheid ten goede, vonden zij.”
Mobiliteit heeft niet alleen impact op de leefbaarheid van een stad, maar ook op het klimaat. “Daarom willen we met de Embassy of Mobility ook onderzoeken hoe mobiliteit een positieve impact kan hebben op het milieu. Dat is een opgave omdat al het vervoer te maken heeft met een bepaalde emissie”, stelt Adams. “We gaan kijken hoe we die emissie kunnen verminderen en uiteindelijk misschien zelfs emissievrij kunnen vervoeren.”
Herontwerpen publieke ruimte
Hoe de curator dat wil doen? “We willen steden herontwerpen, helemaal vanuit een nieuw principe”, vertelt hij. “Voorheen stond de auto centraal bij het vormgeven van een stad. De auto heeft nu dan ook 70 tot 80 procent van de ruimte in bezit.” Denk dan aan wegen, maar bijvoorbeeld ook aan parkeerplaatsen.
“In de gemiddelde woonwijk heb je eerst een weg, daarna een strook parkeerplaatsen en dan is er aan de randjes nog een beetje ruimte om te lopen of te fietsen. Dat zou andersom moeten zijn. De mens zou centraal moeten staan bij het ontwerpen van mobiliteit”— Rob Adams
“Het gaat dan niet alleen om de huidige samenleving, maar ook om de volgende generaties. We willen de wereld goed achterlaten en daarin speelt een gezonde mobiliteit een belangrijke rol”, gaat hij verder.
Groen, groener, groenst
Om dit te bereiken gaat de Embassy of Mobility dit jaar vier experimenten uitvoeren in de Brainportregio. In een aantal wijken en op andere locaties in en rondom Eindhoven gaan mensen echt ervaren hoe het is om met het nieuwe ontwerp van mobiliteit te leven. Het eerste project heet Blik voor Groen. “Hierin gaan we letterlijk blik, dus auto’s, vervangen voor groen. De auto’s gaan naar een verzamellocatie net buiten de wijk waardoor we in het straatbeeld meer ruimte overhouden voor groen. En voor faciliteiten zoals speeltuinen en parkjes. Hierdoor wordt de wijk leefbaarder”, vertelt Adams. De eerste twee straten in Eindhoven worden volgend jaar op deze manier ingericht om te kijken hoe bewoners hierop reageren.
De omgekeerde vervoerspyramide is het tweede project van de Embassy of Mobiliteit. “Stoplichten staan ingesteld om het voor auto’s zo makkelijk mogelijk te maken. Dat is eigenlijk raar als we de mens centraal willen stellen. Daarom willen we naar een systeem waarin voetgangers, fietsers en collectief vervoer – in die volgorde – voorrang krijgen op auto’s bij stoplichten”, zegt hij. Zo worden mensen die een gezonde en duurzame vorm van mobiliteit kiezen beloond omdat zij sneller hun weg kunnen vervolgen bij stoplichten.
Minder drukte op de weg
Daarnaast werkt de Embassy of Mobility, in samenwerking met Rijkswaterstaat, aan een ‘uit huis werkplek’. “Als het druk is op de snelwegen dan kun je de snelwegen verbreden, maar je kunt ook kijken of je mensen ervan kan weerhouden om de snelweg op te gaan. Daarvoor zijn de ‘uit huis werkplekken’ bedoeld. Dit zijn verzamellocaties met goede werkplekken op knooppunten in steden. Bedrijven kunnen hun werknemers stimuleren om naar deze locaties te gaan. Zo werken zij op een goede werkplek – in plaats van de keukentafel – waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, maar hoeven zij ook niet de snelweg op naar kantoor.”
Alles dichtbij
Het laatste project dit jaar is de 15-minuten stad. “Dit idee is in Parijs ontstaan. Het is de bedoeling dat mensen binnen vijftien minuten (lopen of fietsen) alle faciliteiten bereiken die ze nodig hebben”, vertelt Adams, Denk bijvoorbeeld aan een supermarkt en medische hulp, maar ook parken en theaters. Zo wordt het aantal vervoersbewegingen beperkt. “In de Brainport regio willen we nog een stapje verder gaan dan in Parijs. We willen ook kijken of we de logistieke bewegingen in Nederland kunnen beperken. Dit kan bijvoorbeeld door eten en andere producten binnen vijftien minuten op de goede locatie te kunnen krijgen. Het is toch zonde dat een bloemkool bijvoorbeeld helemaal uit Groningen moet komen, terwijl ze ook op de hoek geteeld worden?”, stelt hij.
De experimenten lopen het hele jaar door. De resultaten neemt de Embassy of Mobility mee om echt veranderingen door te voeren in de samenleving. Tijdens Dutch Design Week kun je in het Klokgebouw een expositie over toekomstige mobiliteit bezoeken. Je ziet hier een grote maquette van de Brainport regio waarop door middel van licht de gevolgen van bepaalde experimenten worden uitgebeeld. “We willen de veranderingen inzichtelijk maken en een discussie starten, met beweging als gevolg”, zegt Adams.
De expositie van de Embassy of Mobility is tijdens de Dutch Design Week te bewonderen in het Klokgebouw. Daarnaast is er op 21 oktober een conferentie van de Embassy. Er zijn verschillende sprekers die vertellen over hun visie op mobiliteit. Er is dan ook ruimte om met elkaar in discussie te gaan. Via de website van de Embassy of Mobility kun je je aanmelden voor de conferentie.
