Terugblik 2021: Embassy of Inclusive Society

Black Lives Matter, een verbrande regenboogvlag, #MeToo, een VN-verdrag rechten van mensen met een handicap, er is iets gaande in de samenleving. Was het voorheen vooral de witte heteroseksuele man die de norm zette in West-Europa. Tegenwoordig is er een duidelijk ander geluid te horen. En te zien. Ontwerpers zijn met die veranderende maatschappij bezig, zegt Jorn Konijn, een van de curatoren van de Embassy of Inclusive Society & Head of Programme DDW. “Met de Embassy of Inclusive Society willen laten zien hoe zij daarmee bezig zijn, maar we willen tegelijkertijd zelf ook een inclusiever publiek trekken.” 

De speciale werking van een kapsalon

Om dat inclusievere publiek te trekken was er naast een expositie van diverse ontwerpprojecten, een actieve kapsalon op het Ketelhuisplein; de Social Hair Salon. Elke dag knipten andere Eindhovense kappers, met ieder een eigen specialiteit en achtergrond, de haren van DDW bezoekers. 

Misschien vreemde eend in de bijt tijdens DDW, maar een “kapsalon heeft een speciale werking”, zegt Konijn. “Er ontstaat een bepaalde intimiteit tussen de kapper en de persoon in de stoel. Je kijkt ook nog eens voortdurend in de spiegel.” Dat is dan ook de achterliggende gedachte van deze nieuwe Embassy. “Dat bezoekers echt reflecteren op zichzelf en zich gaan afvragen: hoe inclusief ben ik eigenlijk?”

Lees meer over het gedachtegoed achter de Embassy Inclusive Society in het curator interview.

Het idee van de Social Hair Salon kwam voort uit een zoektocht naar een sociale, democratische plek waar iedereen weleens komt en waar iedereen gelijk is. In de kappersstoel namen studenten van Sint Lucas, bezoekers uit Duitsland, Portugal en gewoon Eindhoven plaats. Ze stonden geduldig op hun beurt te wachten om uiteindelijk te vertrekken met een nieuwe look, én nieuwe inzichten over inclusie en diversiteit.

Ontwerper Manon van Hoeckel richtte in 2018 voor het Stedelijk Museum Schiedam de kapsalon ‘Coupe de Schiedam’ in. Voor de Embassy of Inclusive Society vroeg Konijn haar een kapperszaak op te zetten waar de gesprekken gaan over de verschillende haarrituelen. Van Hoeckel ontwierp kapperscapes met verschillende vragen erop, zoals “Hoe bevooroordeeld ben jij eigenlijk?”, of “Wat is het mooiste dat je ooit van een andere cultuur hebt geleerd?” Met de vragen als uitgangspunt, instrueerde Van Hoeckel de kappers om het gesprek te voeren. Dat komt nogal nauw, zegt Konijn. “Het is geen gesprek over het weer, maar het mag ook niet te dwingend zijn.”

Lees hier meer over de Social Hair Salon tijdens DDW21.

Inclusieve ontwerpwereld

Niet alleen een inclusiever publiek, maar ook een inclusiever ontwerpwereld is voor Konijn belangrijk. Het Nederlandse ontwerpveld is, volgens hem, vaak een West-Europese witte, heteroseksuele mannenwereld. “Een ontwerper ontwerpt voor veel verschillende groepen mensen. Het is de vraag is in hoeverre deze ontwerpers zich altijd in kunnen leven in die verschillende groepen in de samenleving.”

De Embassy werd vormgegeven door Maria Piels, Paola Salviano, Carolina Abboarage en Wouter Corvers en, onder aansturing van Konijn, gecureerd door een zestal collega’s van Dutch Design Foundation.

Warm welkom

Binnen de Embassy waren ruim twintig werken te zien. ‘Warm Welkom’ was er daar een van. Een samenwerking van Muzus en VluchtelingenWerk. In een interactieve opstelling konden bezoekers van DDW21 luisteren naar ‘koude en warme’ ervaringsverhalen van nieuwkomers. In een gesprek met de bezoekers probeerden Muzus en VluchtelingenWerk een antwoord te krijgen op vragen als: Wat is de rol van de Nederlander in dit wederkerige proces? Wat kunnen Nederlanders zelf doen om de inburgeraar te ondersteunen en te verwelkomen? Hoe maken we Nederland inclusief?

Collectieve kracht

Een ander gezamenlijk project was Social [Distancing] Fabric. Als reactie op de lockdown van maart 2020 wilden Karim Adduchi en de World Makers Foundation mensen een creatieve en collectieve ervaring bieden, vanuit huis, op afstand. Ze stuurden honderden deelnemers van over de hele wereld naald en draad, samen met een handgemaakte tekening op stof, gemaakt door Adduchi. De deelnemers werd gevraagd het borduurwerk af te maken en terug te sturen. De borduurwerken kwamen terug, samen met brieven waarin ze hun ervaringen tijdens de lockdown deelden. Verhalen over hoop en dromen. Adduchi en World Makers naaiden de borduurwerken aan elkaar en maakten van de afzonderlijke delen één enkel doek van zo’n 30 meter lang, genaamd: Social Fabric. Een divers doek dat collectieve kracht toont. Een kleine selectie van de borduurwerken werd getoond in de Embassy.

Haardrachten

Ook in de Social Hair Salon waren projecten te zien. Bijvoorbeeld Labour of Love van Oluwatomilola Adefioye, iedereen noemt haar Tomi. Een Nigeriaanse ontwerper die recent is afgestudeerd aan Central Saint Martins in London, waar ze nu lesgeeft. Haar werk laat de rituelen en verzorging zien die horen bij afro-haar. Wendy Owusu laat met een korte documentaire, Hidden Heritage, zien dat haardrachten nooit alleen over haar gaan. Zij studeerde dit jaar cum laude af aan Design Academy Eindhoven. Klik hier om alle projecten in de Embassy of Inclusive Society te zien. 

Bekijk de curator tour van de Embassy of Inclusive Society.

Elke dag was de Embassy het toneel van een Inclusivity Talk. Gemodereerd door verschillende experts en ervaringsdeskundigen, gingen ontwerpers met elkaar in gesprek over onderwerpen als: inclusief ontwerpen, haar, fysieke beperkingen, (systematisch) racisme, visuele beperkingen en nog veel meer. Ook was er een samenwerking met Social Design Showdown in de vorm van een divers panel dat inhoudelijke debatten voerde onder leiding van moderator Praveen Sewgobind, research professor Diversity & Inclusivity bij Design Academy Eindhoven.

Dakloosheid onder jongeren

Een thema-conferentie “Een thuis voor álle jongeren” belichtte het voorkomen van dakloosheid onder jongeren. Een maatschappelijke opgave die om creativiteit, samenwerking en daadkracht vraagt. Ontwerpers kunnen een bijdrage leveren door dwars door de sectoren heen te denken en nieuwe oplossingen voor te stellen. Kunnen nieuwe woonconcepten ons helpen om beter samen te werken? Kan de ontwerpkracht van ontwerpers een bijdrage leveren aan dit complexe vraagstuk? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat er voor álle jongeren een thuis is? 

Social designers gingen in gesprek met bestuurders, politici en ondernemers over hun concepten en ervaringen in het traject Nieuwe Woonconcepten van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Ook was er aandacht voor de activiteiten van het Jongeren Woonlab, onderdeel van de Urban Labs van de Technische Universiteit Eindhoven.

Mensen met een beperking

“Iedereen moet kunnen meedoen in de samenleving”, aldus het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, partner van de Embassy of Inclusive Society. “Voor de 2 miljoen mensen met een beperking is dat niet altijd even vanzelfsprekend. Ze zijn slechtziend, blind of doof, hebben een lichamelijke of verstandelijke beperking of psychische problemen. Daarom werkt het ministerie van VWS samen met ervaringsdeskundigen, bedrijven, overheden, ontwerpers en andere maatschappelijke partners om deze drempels weg te nemen. Met de Embassy of Inclusive Society wil het ministerie gezamenlijk impact maken voor mensen met een beperking op het gebied van toegankelijke openbare ruimte. Zodat zij merkbaar minder drempels tegenkomen die het meedoen in de weg staat.”

Wil jij bijdragen aan de Embassy of Inclusive Society of ben je benieuwd naar de ontwikkelingen? Houd de Embassy pagina in de gaten of neem contact met ons op.