Van ‘healthy streets’ tot ’15-minutenstad’, een wereldreis langs nieuwe concepten voor mobiliteit
Hoe kunnen mobiliteitssystemen bijdragen aan de leefbaarheid van mensen in de stad en het dorp? De Embassy of Mobility wil dat de komende tijd onderzoeken door middel van experimenten. Al diende de grootste testcase zich natuurlijk vanzelf aan dit jaar. “Door corona zag je in een klap de impact van ons vervoer op onze omgeving.”
Rob Adams van innovatiebureau Six Fingers in Eindhoven is curator van de Embassy of Mobility. Hij keek gefascineerd naar een wereld die het afgelopen half jaar compleet op zijn kop stond. Afgezien van het leed waren er ook voordelen te bekennen: de schone, heldere lucht, de rust op straat én de inspirerende initiatieven die overal op de wereld ontstonden. Een nadeel, zegt hij aan het einde van het gesprek, was de hevige stroom aan meningen die zich samen met corona over ons land verspreidde: “Terwijl het opschorten van je oordeel juist van belang is bij het vormgeven van de toekomst. Ontwerpers hebben volgens mij als taak de bestaande dominante logica uit te dagen. Niet door er direct een andere logica tegenover te stellen, maar door het stellen van vragen.”
Er zijn drie vragen die het komend jaar in deze Embassy gesteld zullen worden. Hoe kan de inrichting van de stad of het dorp zich aanpassen zodat er minder vervoersbewegingen zijn? Adams noemt als voorbeeld het initiatief van de Parijse burgemeester Anne Hidalgo. Zij stelt dat steden nu ontworpen worden met de auto in ons achterhoofd. Haar voorstel is een ’15-minutenstad’, waarbij alle voorzieningen binnen een kwartier bereikbaar zijn met het openbaar vervoer, te voet of met de fiets.
Een tweede is de vraag hoe de infrastructuur zich kan aanpassen in het geval dat iemand wél een langere reistijd nodig heeft om ergens te komen. Hoe kun je andere vormen van mobiliteit ontwikkelingen of voorrang geven?
En ten derde is de vraag hoe we ons zoekgedrag kunnen aanpassen. “We hebben de afgelopen tijd sterk ingezet op MaaS-systemen (Mobility as a Service). Maar naast dat mensen een reis uitstippelen op basis van tijd of kosten, komen er steeds meer andere beslissingsfactoren bij, zoals veiligheid en gezondheid. “In Boston is een voorstel gepresenteerd om ‘healthy streets’ aan te wijzen. Het plan is een antwoord op de coronacrisis en bedoeld als veilige optie voor mensen die van a naar b willen. Het is interessant om mensen meer inzicht te geven in de gevolgen van hun vervoerskeuzes.”
Rijkswaterstaat is een van de partners van de Embassy of Mobility. We spreken Stan Kerkhofs die Living Lab specialist is bij het corporate innovatieprogramma van RWS. Hij kijkt uit naar de samenwerking met bedrijven, overheden, kennisinstellingen, ontwerpers en bewoners bij de experimenten die hopelijk in 2021 gaan plaatsvinden in de Brainportregio. Na DDW 2020 zullen er verschillende meet-ups georganiseerd gaan worden om te bepalen aan welke pilots er het meeste behoefte is. Vanuit RWS kan daar een interessant en state-of-the-art hulpmiddel voor worden ingezet, een Systeem Dynamisch Model. Dit model is in nauwe samenwerking met provincie Noord-Brabant en gemeente Eindhoven ontwikkeld voor het convenant Collectief Besloten Vervoer . “Met dit model kun je verschillende scenario’s onderzoeken. Wat betekent het bijvoorbeeld voor de vervoersbewegingen als we mobiliteitshubs aanleggen en wat is het effect daarvan op de luchtkwaliteit? Het biedt bewoners en bestuurders inzichten en perspectief, zonder dat er dikke rapporten geschreven hoeven te worden.”
Deze DDW kunnen bezoekers van de Embassy een virtuele wereldreis maken. Adams: “We hebben inspirerende mobiliteitinitiatieven verzameld, van Bogota tot Tokyo. Het is de bedoeling dat de voorbeelden en de meet-ups die gepland staan na DDW de input vormen voor experimenten die de komende tijd in de Brainportregio gaan plaatsvinden. Op DDW21 zullen de resultaten gepresenteerd worden.